کردها نژادی کهن هستند که در طول تاریخ همواره نقشی بسزا در زمینه های مختلف  فرهنگی، هنری و حکومتی داشته اند تا آنجا که قشری از کردها بودند که اولین سلسله پادشاهی را تحت عنوان « ماد» تشکیل داده اند و  بسیاری از  شواهد تاریخی  که نشان دهنده تمدن غنی و پیشینه تاریخی عظیم مردم کرد می باشد.

اردشیر کشاورز،محقق و از چهره های ماندگار استان با حضور در خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه کرمانشاه، به بحث در خصوص شاخصه های برجسته فرهنگ کرد پرداخت و گفت : کرمانشاه استانی قدیمی  و اصیل است که ریشه در اعماق تاریخ دارد بطوریکه بنابر سنگ نبشته های  آشوری که به وفور در « میان کل» و « کل داوود»در سرپل ذهاب وجود دارند، سوارکارانی ماهر درمنطقه مابین جلگه ماهیدشت و کرمانشاه فعلی تحت عنوان نیسایی ( نیشایی) در هزاره دوم و سوم قبل ا زمیلاد موفق به سقوط کشاندن نینوا، پایخت آشور قدیم می شوند و این خود نشان از قدمت و قدرت کردها در روزگاران قدیم دارد.

وی سپس به بحث پیرامون نقش کرمانشاه در دوران حکومت ساسانی پرداخت و با تاکید بر ابرقدرت بودن امپراطوری عظیم ایران در این دوران افزود: قباد پدر  انوشیروان ساسانی پس از مدتها جست و جو به دنبال یافتن منطقه ای خوش آب و هوا بعنوان پایتخت تابستانی حکومت ساسانی سرانجام « تاوسان»  تاقبستان را بهترین و خوش آب و هواترین منطقه تشخیص داد.

وی ادامه داد: پس از اینکه خسرو اول(انوشیران) بر تخت شاهی نشست جهت نشان دادن قدرت و عظمت ایرانیان دستور به احداث کاخ و ایجاد باغی  در محدوده تاق وسان داد که این باغ و کاخ مکانی برای پذیرایی افرادی چون فغفور چین، قیصر دوم و رای هند بود.

این محقق در ادامه به  توضیح نحوه استعمال درست واژه « تاق وسان» پرداخت و اظهارداشت: (تاق) به معنی اتاق و (سان) نیز در گویشهای کردی به معنی سنگ است و در کل معنی اتاق سنگی از واژه تاق وسان که در آن تصاویری سنگی از شاهان ساسانی کنده شده گویای همین  مسئله است.

وی در ادامه در خصوص ریشه مردم کرد و قوم یا نژاد بودن آنها ضمن ارائه تعاریفی  از قوم و نژاد، ،کردها را یک نژاد دانست و افزود: در عصرهای گذشته برای کوچک جلوه دادن ریشه کردها، آنها را یک قوم گفته اند که قوم مجموعه ای از گروه ها، افراد و طوایفی هستند که نیای مشترکی داشته باشند و قومیت ها زیر مجموعه ای از نژاد هستند و بر این اساس و همچنین با استناد بر شاهنامه و اسطوره ها مختلف متوجه می شویم که کرد نمی تواند یک قوم باشد بلکه نژادی اصیل و قدیم است.

این محقق  به  تشریح بیشتر این مطلب پرداخت و افزود: بنابر سنگ نبشته های آشوری واقع در میان کل و کل داوود سرپل ذهاب قید شده که در هزار دوم و سوم قبل از میلاد اقوامی از نژاد های  گوناگون و طوایف مختلف در کوهپایه های زاگرس می زیسته اند که از جمله آنها آماداها( مادهای قدیم) ، پارسواها، مانایی ها و لولویی ها بوده اند.

کشاورز در ادامه به نقل از کتاب « کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی» از « استاد  رشید یاسمی» گفت: در این کتاب که برگرفته از متون کهن است ماد و پارس بعنوان دو نژاد از آریایی ها که هر دو در ایران بوده اند معرفی شده اند و کردها اجداد مادها بوده اند.

این تحلیلگر مسائل تاریخی در توضیح بیشتر رابطه ماد و کرد با تاکید بر این نکته که مادها کرد بودند و نه کردها ماد اظهارداشت:  از میان نژاد کرد اقشار شعب مختلفی برخاسته اند که هر کدام به مسئله ای پرداخته اند و در این بین قشری نیز به مسائل حکومتی و پادشاهی پرداختند که اولین سلسله شاهی را در ایران تحت عنوان « ماد » تشکیل دادند و چهار نفر در این سلسله پادشاهی کردند که هر چهار نفر کرد بودند.

کشاورز اضافه کرد: مسئله مهم پس از بیان اینکه کرد یک نژاد است بحث در حوزه زبان این مردم می باشد چرا که زبان به نژاد و گویش نیز به قوم ها تعلق دارند و بر ای  این(کردی) یک زبان است که به نژاد کرد تعلق دارد و بنابر تحقیقات مستشرقین بویژه مستشرقین وابسته به  آکادمی علوم شوروی سابق زبان کردی با چهار شاخه اصلی و 60 گونه گویشی یکی از زبانهای ایرانی است که خود زبان ایرانی نیز از جمله زبانهای آریایی می باشد که تحت عنوان کلی زبانهای هند و اروپایی شناخته می شوند.

کشاورز با بیان اینکه قدمت زبان کردی بیش از خط نوشته کتیبه بیستون است که با سه زبان فارسی، عیلامی و بابلی( اکدی) نوشته شده ابراز داشت: از جمله ویژگی های ممتاز زبان کردی مطابقت کامل زبان محاوره ای با زبان نوشتاری است بطوریکه مثلا از تشدید و تنوین استفاده نمی شود و به جای اعراب نیز حروف مورد استفاده قرار می گیرند.

این محقق سپس با تشریح  بخشهای زبان کردی،آنرا  به چهار شاخه  اصلی کرمانج شمال ( آپاختری)، کرمانج جنوب( نیمروزی)، کردی کرمانشاهی ( کرمانشاهی) و گونه اورامی (هورامی ) و گوران عنوان و تصریح کرد: نوع اول یعنی کرمانج شمال مربوط به مردمی از ترکیه مثل شمدنیان، بادنیان، ازرروم، بایزیدی و مردمی از ایران مثل زازایی، قوچانی و شکاک و بعلاوه مردمی نیز از کشور عراق می باشد.

وی ادامه داد: گونه کرمانج شمال در ایران در نواحی مختلفی چون آذربایجان غربی، مازندران و کردستان خراسان که در این منطقه بیش از 20 ایل بزرگ کرد وجود دارد که در گذشته چامشت گزک (چمش گزک)  و امروزه نیز زعفران لو نامیده میشوند رواج دارد.

کشاورز پیرامون شاخه دوم زبان کردی یعنی کرمانج جنوب (نیمروزی) با بیان  اینکه این شاخه تحت عنوان کلی جنوبی شناخته می شود تصریح کرد: این شاخه مختص مردم کردستان با عنوان سورانی، مانند سورانی سلیمانی، سورانی سابق شهر زور که قلا چولان گفته می شود می باشد همچنین در کردستان مکریان یعنی مهاباد، ساوجلاغ، سردشت و پیرانشهر و کردستان اردلان و در استان کرمانشاه نیز  در بین مردم جوانرود و اورامان به استثنای مردم پاوه و مردمی که با گویش ا ورامی و گوران حرف می زنند رواج دارد.

وی افزود: گونه سوم( کردی کرمانشاهی) نیز از اسدآباد  همدان تا ایلام به استثنای مردم لک و مردمانی که با گویش اورامان و پاوه صحبت می کنند استفاده دارد، که گویش کردی کلهری گویش غالب این شاخه است و ایلات بزرگی مانند ایل کلهر، سنجابی، زنگنه، کلیایی، احمد وند ... با این گویش حرف می زنند.

وی سپس به تشریح گونه چهارم شاخه های اصلی زبان کردی با عنوان گونه هورامی و گوران پرداخت و با بیان این مطلب که این شاخه خاص مردم هورامان و گوران می باشد و زیرشاخه های گویش گهواره ای ، گوره جریی و ... دارد اظهار داشت: گونه چهارم زبان سرایش شعر در زبان کردی نیز می باشد که بنابر تحقیقات قدمت سرایش شعر با این زبان 50 سال قبل از سرایش شعر با زبان فارسی می باشد.

کشاورز در پایان اضافه کرد:آغاز گر سرایش شعر با این زبان  بهلول و هفت نفر از یارانش می باشند که بیشتر در بعد عقاید مردم یارستان بوده و پس از آن شاعران برجسته ای مانند خانای قبادی، الماس خان کندوله ای، سید یعقوب ماهیدشتی و ... به سرایش شعر با گونه هورامی و گوران پرداختند.